فواید رتینول برای پوست چیست؟

امروزه استفاده از انواع سرم‌ها و کرم‌های پوستی در روتین‌های بسیاری از افراد قابل مشاهده است. بهتر است علاوه بر استفاده از این محصولات، دانش و اطلاعات کافی درباره خصوصیات هر محصول، نحوه صحیح مصرف و کارایی آن با توجه به نوع پوست خود داشته باشیم. رتینول یکی از نام‌های آشنای روتین های پوستی است. اما این ماده دقیقاً چگونه برای پوست ما اثر می‌گذارد؟ در این بخش به بررسی فواید رتینول برای پوست می پردازیم.

رتینول چیست؟

رتینول یکی از شناخته شده ترین مواد مراقبت از پوست در بازار است. این ماده، ترکیب شیمیایی ( رتینوئیدها/ OTC) که از ویتامین A تولید می‌شود. این ترکیب در مقایسه با بقیه مشتقات ویتامین A مانند در مقایسه با رتینوئیدهای OTC مانند رتینالدئید و رتینیل پالمات برای این پوست موثر تر است. این ترکیب در بسیاری از محصولات پوستی و محصولات آرایشی یافت می‌شود. رتینول معمولاً به عنوان یک عنصر کلیدی در محصولات ضد پیری و بهبود ظاهر پوست استفاده می‌شود.

فرق رتینول، رتینA و رتینوئید چیست؟

فرق بین رتینول، رتین آ (Retin-A) و رتینوئید (Retinoid) به عوامل زیر برمی‌گردد:

1- رتینول:

رتینول یک ترکیب واکنش‌پذیر است که در بدن به رتین آ تبدیل می‌شود. این یعنی رتینول ماده اولیه است که در فرآیند تولید رتین آ در نظر گرفته می‌شود. رتینول به عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی عمل می‌کند و می‌تواند در بهبود تولید کلاژن، کاهش چین و چروک و تقویت سلول‌های پوست مؤثر باشد.

2- رتین آ (Retin-A):

رتین آ یک نوع ترکیب رتینوئید است که به عنوان یک داروی تجویزی درمانی توسط پزشک، برای مشکلات پوستی مانند آکنه، چروک‌ها و لک‌های پوست استفاده می‌شود. رتین آ به صورت مستقیم توسط پوست جذب می‌شود و در بهبود بافت پوست و کاهش التهاب‌ها و آکنه‌های موجود مؤثر است.

3- رتینوئید:

رتینوئیدها یک گروه از ترکیبات شیمیایی هستند که شامل رتین آ و سایر ترکیبات مشابه هستند. رتینوئیدها می‌توانند از جمله رتین آ ، ترتینوئین (Tretinoin)، ایزوترتینوئین (Isotretinoin) و آداپالن (Adapalene) باشند. این ترکیبات به عنوان درمان‌های پوستی استفاده می‌شوند. این ماده سریع‌تر جذب می‌شوند و در یک یا دو هفته‌ی نخست مصرف باعث قرمزی و پوسته‌شدن پوست می‌شوند. به همین دلیل رتینوئیدهای تجویزی در مدت کوتاه‌تری تغییرات چشمگیر و ملموسی ایجاد می‌کنند. و همچنین می‌توانند در کاهش چین و چروک‌ها، تسریع فرآیند تجدید سلولی پوست و کنترل ترشحات چربی پوست موثر باشند.

به طور خلاصه، رتینول ماده اولیه است که به رتین آ تبدیل می‌شود، رتین آ یک ترکیب رتینوئید استفاده در درمان پوست و رتینوئیدها به عنوان گروهی از ترکیبات شیمیایی شامل رتین آ و سایر ترکیبات مشابه هستند.

فواید رتینول برای پوست:

مولکول‌های کوچک رتینول به عمق زیر اپیدرم (لایه بیرونی پوست) نفوذ می‌کنند. هنگامی که رتینول در این لایه میانی پوست قرار می‌گیرد، به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. این باعث افزایش تولید الاستین و کلاژن می‌شود و همچنین باعث افزایش تکثیر سلول‌های پوستی می‌شود که منجر به ایجاد یک اثر “پرکننده” می‌شود. از فواید رتینول برای پوست به موارد زیر می توان اشاره کرد:

– کاهش خطوط ظریف پوست
– بهبود چین و چروک های پست
– کمک به کوچک شدن منافذ بزرگ پوست

گاهی اوقات رتینول برای کمک به درمان آکنه و همچنین اسکارهای مرتبط استفاده می‌شود. با این حال، آکنه شدید معمولاً از طریق یک رتینوئید تجویزی همراه با سایر داروهایی که به هدف قرار دادن التهاب و باکتری‌ها کمک می‌کنند، درمان می‌شود.

انواع مشتقات رتینول در سرم و کرم های پوستی:

رتینول در اغلب محصولات مراقبت پوستی با مواد شیمیایی دیگر ترکیب می‌شود و تأثیر ویژه‌ای بر روی پوست دارد. همچنین، با ترکیب با مواد روشن کننده و آبرسان، باعث افزایش کارایی آنها و افزایش قدرت آنها می‌شود. رتینول روی برچسب مشخصات محصول، معمولاً با نام‌های زیر دیده می‌شود:

1- Retinol آداپالن از ترکیبات بدون نیاز به نسخه پزشک و موثر برای پوست
2- مشتقات ترتینوئین، آلیترتینوئین، تازاروتن بدون نیاز به نسخه پزشک و موثر برای پوست
3- Retinyl Palmitate (رتینیل پالمیتات)
4- Retinaldehyde ( رتینالدهید)
5- Retinyl Acetate ( رتینیل استات)

هنگام استفاده از محصولات حاوی رتینول،  به دستورالعمل‌ها و راهنمای استفاده داخل جعبه و به نوع پوست خود و واکنش‌های پوستیتان توجه کنید.

فواید رتینول در کاهش چروک پوست:

رتینول دارای اثرات ضدپیری و کاهش چین و چروک پوستی است. همانطور که گفته شد، رتینول با نفوذ به لایه‌های مختلف پوست، گردش خون را تقویت و قدرت تکثیر و ترمیم سلول‌ها را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، متخصصان این ماده را نوعی معجزه برای بهبود پوست می‌نامند. استفاده از سرم و کرم‌های حاوی رتینول باعث کاهش سرعت روند پیری پوست می‌شود.

فواید رتینول برای پوست و کمک به رفع آکنه:

از فواید رتینول برای پوست تاثیر قابل توجهی بر رفع آکنه است. این ماده به عنوان یک ترکیب مؤثر در درمان آکنه شناخته شده است. رتینول با ورود به لایه‌های پوست، بهبود فعالیت سلول‌های پوست و کاهش تولید چربی را ایجاد می‌کند. همچنین، رتینول با عملکرد ضد التهابی خود، التهابات پوستی را کاهش می‌دهد و باکتری‌های موجود در لکه‌ها و آکنه‌ها را مهار می‌کند.  از طرفی، رتینول بهبود فرایندهای ترمیمی پوست را تسریع می‌کند و باعث کاهش ایجاد جوش و آثار آکنه می‌شود. با استفاده منظم از محصولات حاوی رتینول، می‌توان نتایج مثبتی در رفع آکنه و بهبود کیفیت پوست داشت.

فواید رتینول برای پوست، بهبود منافذ بزرگ:

رتینول تاثیرات مثبتی بر رفع منافذ بزرگ پوست دارد. منافذ معمولاً در ناحیه تی زون (منطقه پیشانی، بینی و چانه) و اطراف بینی قرار می‌گیرند. این منافذ بر اثر تجمع چربی، آلودگی و سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. رتینول با تنظیم تولید چربی پوست، تقویت فرایندهای تجدید سلولی و تسریع ترمیم پوست، بهبود قابل ملاحظه‌ای در رفع منافذ بزرگ ایجاد می‌کند. این ماده باعث بهبود قوام و سازماندهی پوست می‌شود و منافذ را تمیز و کوچکتر می‌کند. استفاده منظم و صحیح از محصولات حاوی رتینول می‌تواند بهبود قابل توجهی در استحکام و ظاهر پوست ایجاد کند و منافذ بزرگ را کاهش دهد.

نحوه استفاده از رتینول به چه صورت است؟

نحوه استفاده از محصولات حاوی رتینول ممکن است بسته به نوع محصول و توصیه‌های سازنده متفاوت باشد. اما در اینجا چند راهنمای عمومی برای استفاده از رتینول آورده شده است:

1- شروع با غلظت پایین:

اگر برای اولین بار از محصولات حاوی رتینول استفاده می‌کنید، بهتر است با محصولاتی با غلظت پایین شروع کنید تا پوستتان به آن عادت کند. سپس، با گذر زمان می‌توانید به محصولات با غلظت بیشتر گام بردارید.

2- استفاده در شب:

بهتر است محصولات حاوی رتینول را در شب استفاده کنید، زیرا در این زمان پوستتان بهتر می‌تواند از خواص بازسازی و تجدید سلولی رتینول بهره‌برداری کند.

3- پاکسازی پوست و استفاده از مرطوب کننده:

قبل از استفاده از محصولات حاوی رتینول، پوست خود را به طور کامل پاک کنید. این کار موجب افزایش جذب محصول در پوست می‌شود و فواید رتینول برای پوست را افزایش می‌دهد.

4- استفاده به مقدار مناسب:

معمولاً روی بسته محصول مقداری راهنمایی درباره مقدار استفاده از رتینول آورده شده است. بهتر است به این راهنما پایبند باشید و مقدار مناسبی از محصول را روی پوست خود استفاده کنید. استفاده بیش از حد از رتینول ممکن است به پوستتان آسیب برساند.

5- محافظت از آفتاب:

زمان استفاده از محصولات حاوی رتینول، حتماً از ضد آفتاب استفاده کنید. رتینول می‌تواند پوست را حساس‌تر به نور خورشید کند و ممکن است خطر سوختگی و آسیب از تابش مضر آفتاب را افزایش دهد. استفاده از کرم ضد آفتاب با عامل حفاظتی مناسب (SPF) اجتناب‌ناپذیر است.

6- مرطوب کننده:

پس از استفاده از رتینول، استفاده از مرطوب کننده مناسب برای قفل رطوبت در پوست بسیار مهم است. رتینول می‌تواند باعث خشکی و حساسیت پوست شود، بنابراین استفاده از یک مرطوب کننده با عناصر آرامش بخش و مرطوب کننده می‌تواند به تعادل رطوبت پوست کمک کند.

محصولات حاوی رتینول:

محصولات حاوی رتینول می‌توانند در اشکال مختلفی عرضه شوند، از جمله:

1- سرم‌ها:

سرم‌های حاوی رتینول که معمولاً با ساختار سبک و قابل جذب برای استفاده روزانه طراحی شده‌اند. این سرم‌ها می‌توانند قدرت بالای رتینول را به پوست انتقال دهند و بهبود در کیفیت پوست و رفع مشکلات مرتبط با آن مانند چین و چروک و آکنه ایجاد کنند.

2- کرم‌ها:

کرم‌های حاوی رتینول که به عنوان مرطوب‌کننده و ترمیم کننده پوست عمل می‌کنند. این کرم‌ها می‌توانند بهبود در ظاهر پوست، کاهش چین و چروک، رفع آکنه و تقویت ساختار عمومی پوست را ارائه دهند.

3- لوسیون‌ها:

لوسیون‌های حاوی رتینول که به عنوان یک محصول سبک و سریع جذب برای استفاده روزانه مناسب هستند. این لوسیون‌ها می‌توانند پوست را مرطوب کننده، نرم کننده و بهبود دهنده ظاهر عمومی پوست کنند.

4- ماسک‌ها:

ماسک‌های حاوی رتینول که به عنوان یک مرحله اضافی در مراقبت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ماسک‌ها می‌توانند تغذیه، ترمیم و روشنایی پوست را تقویت کنند و فواید رتینول برای پوست مانند رفع جوش‌ها و علائم پیری را بهبود دهند.

موارد منع مصرف رتینول:

استفاده از رتینول در برخی موارد ممکن است منع شود یا نیاز به مشورت پزشکی داشته باشد. در زیر مواردی را ذکر می‌کنم که استفاده از رتینول در آنها ممکن است منع شود:

1- بارداری:

استفاده از رتینول در دوران بارداری و شیردهی به دلیل احتمال تأثیر منفی بر رشد جنین و نوزاد ممنوع است. در صورت بارداری یا برنامه ریزی برای باروری، قبل از استفاده از رتینول باید با پزشک خود مشورت کنید.

2- حساسیت شدید به رتینول:

در صورت داشتن حساسیت شدید به رتینول یا ترکیبات مشابه آن، استفاده از محصولات حاوی رتینول ممنوع است و ممکن است عوارض جانبی شدیدی ایجاد شود. در صورت بروز هرگونه علائم حساسیتی مانند خارش، قرمزی یا تورم، باید استفاده را متوقف کرده و به پزشک مراجعه نمایید.

3-پوست آسیب دیده:

استفاده از رتینول در صورت داشتن آسیب‌های جلدی شدید مانند  آفتاب سوختگی، جراحات یا التهابات قوی ممکن است منع شود.